طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت، به فردی چاق گفته می‌شود که چربی به‌صورت غیرطبیعی و مادرزاد در بدن او تجمع کرده و باعث می‌شود فرد ظاهری ناموزون داشته باشد و همچنین عوارض و خطراتی را نیز برای وی به دنبال خواهد داشت. شاخص توده‌ی بدنی یا BMI با استفاده از قد و وزن، تناسب‌اندام را بیان می‌کند. چاقی برای بیماری‌های جدی مانند دیابت نوع ۲، بیماری‌های قلبی و سرطان خطر بیشتری به همراه دارد، بااین‌حال افراد سالم نیز از خطرات چاقی در امان نخواهند بود. چاقی یک بیماری شایع در میان مردم جهان است و دلایل چاقی نیز بسیار متفاوت هستند. مهم‌ترین راه درمان، تشخیص علت آن است. مصرف کالری بیش از سوزاندن آن‌ها در طولانی‌مدت منجر به چاقی می‌شود. باگذشت زمان کالری‌های اضافی جمع شده و موجب اضافه‌وزن می‌شوند. در حالی دریافت کالری زیاد و تحرک کم مهم‌ترین و غالب‌ترین دلیل برای اضافه‌وزن است، اما دلایل دیگری مانند بیماری‌ها نیز ممکن است، وجود داشته باشد که گاهی این بیماری‌ها غیرقابل‌کنترل هستند.
چه بیماری‌هایی عامل چاقی هستند؟
به گفته پزشکان به‌جز تغذیه و تحرک، چاقی عوامل پنهان دیگری نیز دارد. این عوامل پنهانی گاهی اوقات بیماری‌های قابل‌کنترلی هستند. پس باهم نگاهی به برخی از مهم‌ترین علل پنهان چاقی بیاندازیم.
- کم‌کاری تیروئید
ازجمله بیماری‌های که باعث چاقی می‌شود، کم‌کاری تیروئید است که موجب کاهش هورمون مربوط به افزایش سوخت‌وساز بدن و متابولیسم می‌گردد. کم‌کاری تیروئید سبب خواهد شد که بدن نتواند به حد کافی مواد مصرفی فرد را بسوزاند که این مسئله می‌تواند سبب چاقی در افراد مبتلابه کم‌کاری تیروئید شود.
- اختلالات خواب
اینسومنیا، آپنه ی خواب، سندروم پاهای بی‌قرار و هر عامل دیگر بی‌خوابی موجب اضافه‌وزن خواهد شد. اختلال خواب باعث تحریک گرسنگی شده و درنتیجه اگر فرد به‌اندازه کافی نخوابد و یا چرت نزند، دچار پرخوری می‌گردد. به‌علاوه یک مطالعه جدید نشان می‌دهد افرادی که کم می‌خوابند با لذت بیشتری غذا می‌خورند و این خود باعث می‌شود بیش از بقیه‌ی افراد مواد غذایی مصرف نمایند و از طرفی هم به خاطر خستگی زیاد نمی‌توانند فعالیت کافی جهت سوزاندن کالری داشته باشند.
- افسردگی
افرادی که از افسردگی رنج می‌برند، اغلب به چند دلیل دچار اضافه‌وزن می‌شوند. بسیاری از افراد دچار افسردگی، احساس نیاز به خوردن غذا را در خود می‌یابند، برخی به دلیل تحرک ناکافی و برخی به دلیل مصرف داروهای چاق‌کننده‌ی ضدافسردگی دچار اضافه‌وزن می‌شوند.
البته داروهای ضدافسردگی تنها داروهایی نیستند که موجب اضافه‌وزن می‌شوند. بلکه داروهای دیگری مانند داروهای دیابت و تنظیم‌کننده متابولیسم غدد درون‌ریز مانند انسولین، بتابلوکر ها و حتی داروهای ضدبارداری ازجمله‌ی این داروها می‌باشند. پس هرگاه دچار اضافه‌وزن ناگهانی شدید، فکر کنید که آیا اخیراً داروی جدیدی را مصرف نموده‌اید یا خیر؟
- اختلالات درد
هر بیماری‌ای که موجب ایجاد دردهای مزمن شود ازجمله فیبرومیالژی، ورم مفاصل و سیاتیک موجب اضافه‌وزن خواهد شد. افرادی که دچار دردهای مزمن هستند، تمایل بیشتری به خوابیدن و یا عدم تحرک و یکجا نشستن دارند. همچنین داروهای مسکن درد، به‌خصوص آن‌هایی که برای عصب تجویز می‌شوند نیز می‌توانند به‌اضافه وزن کمک کنند
- سندروم کوشینگ
سندروم یا نشانگان کوشینگ در اثر فعالیت زیاد بخش قشری غده آدرنال ایجاد می‌شود. این سندرم را هایپرکورتیزولیسم (افزایش کورتیزول) نیز می‌نامند. این بیماری بسیار نادر است و به دلیل افزایش تولید هورمون کورتیزول باعث افزایش وزن در فرد مبتلا می‌شود.
ازنظر ظاهر، این افراد دارای لاغری نسبی بدن می‌باشند، درحالی‌که تجمع چربی در ناحیه شکم و گردن وجود دارد. پوست نازک و شکننده، عدم تحمل گلوکز، خون‌مردگی، رشد مو در صورت، قطع قاعدگی در زنان، کلفتی صدای بیمار و کاهش میل جنسی هم در زنان و هم در مردان از دیگر علائم این سندروم هست.
- یائسگی
یائسگی که یکی از مراحل زندگی خانم‌ها است و کسب چند کیلوگرم وزن در این دوره شایع هست. اختلال خواب، گرگرفتگی و تعریق شبانه نیز از عوارض دیگر این دوران محسوب می‌شوند که می‌توانند در کنار عدم تعادل هورمونی، به دلیل کاهش فعالیت بدنی موجب چاقی شوند.
درمان‌های چاقی عبارتند از:
هیدروژل‌ها: این کپسول‌های خوراکی که با نسخه در دسترس هستند، حاوی ذرات ریز هستند که آب را جذب کرده و در معده بزرگ می‌شوند تا به شما کمک کنند احساس سیری کنید. کپسول‌ها قبل از غذا مصرف می‌شوند و به عنوان مدفوع از روده‌ها عبور می‌کنند.
انسداد عصب واگ: این شامل کاشت دستگاهی در زیر پوست شکم است که پالس‌های الکتریکی متناوب را به عصب واگ شکم می‌فرستد، که به مغز می‌گوید که چه زمانی معده احساس خالی یا پر شدن می‌کند.
آسپیراسیون معده: در این روش یک لوله از طریق شکم وارد معده می‌شود. بخشی از محتویات معده بعد از هر وعده غذایی تخلیه می‌شود.
هورمون کورتیزول، استرس و عوارض آن بر چاقی از جمله مقالاتی است که پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید و در صورت داشتن هر گونه سوال با مشاوره تلفنی پزشکی مجموعه آزمایش آنلاین تماس بگیرید